«Saturn»

W astronomii mamy do czynienia z zagadnieniami, które nas fascynują (…) z powodu ich osobliwości (…) a nie z powodu bezpośrednich korzyści, jakie ich rozwiązanie może przynieść ludzkości. (…) Nie jest mi znane żadne praktyczne zastosowanie pierścieni Saturna. (…) Kiedy jednak rozpatrujemy pierścienie wyłącznie z naukowego punktu widzenia, stają się one szczególnymi ciałami na nieboskłonie. (…) Kiedy uda nam się wreszcie zobaczyć ten wielki łuk rozpostarty nad równikiem planety bez żadnej widocznej podpory, nieprędko ukoimy nasze dusze.

Zaczyna się nowe stulecie. (…) Może będziemy w stanie powstrzymać się, zanim doprowadzimy tę planetę do ruiny. Najwyższy czas doprowadzić Ziemię do porządku i obliczyć, jakich wysiłków będzie wymagało zapewnienie zadowalającego i zrównoważonego bytu dla wszystkich, w bliżej nieokreślonej przyszłości. (…) Gdyby każdy na Ziemi chciał osiągnąć taki poziom konsumpcji, jak obecnie w Stanach Zjednoczonych, wymagałoby to zasobów czterech planet rozmiarów Ziemi.

Ponownie dedykuję najdroższej Barbarze i doktorowi Jeny’emu Poumelle, koledze i przyjacielowi, który wymyślił określenie „pasterze-satelity”, ale nigdy nie otrzymał za to takiego uznania, na jakie zasłużył.

Z tego samego powodu zdecydowałem, że nie umieszczę wokół Saturna nic, czego bym sam nie zaobserwował i nie odkrył — to znaczy dwie małe gwiazdy, które do niego przylegają, jedna na wschodzie i jedna na zachodzie, w przypadku których nie dostrzeżono żadnej zmiany i nie należy się takowej spodziewać w przyszłości, chyba że wystąpi jakieś bardzo dziwne zjawisko, odmienne od jakiegokolwiek ruchu, jaki znamy lub umiemy sobie wyobrazić. Jednakże co do przypuszczenia (…), że Saturn jest czasem podłużny, a czasem towarzyszą mu dwie gwiazdy po bokach, Wasza Ekscelencja może być pewna, że jest to skutek niedoskonałości teleskopu lub oka obserwatora. (…) Ja, który obserwowałem tę planetę tysiące razy w różnych okresach, przez doskonały instrument, mogę zapewnić, że nie widać tam żadnej zmiany. A rozum, opierając się doświadczeniu wszelkich innych ruchów gwiazd, upewnia nas, że żadnej zmiany nigdy nie będzie, gdyby bowiem gwiazdy te poruszały się podobnie jak inne, od dawna oddzieliłyby się lub połączyły z Saturnem, nawet gdyby ruch ten był tysiąc razy wolniejszy od jakiegokolwiek innego ruchu gwiazd wędrujących po nieboskłonie.